ICAN Informed Consent - Oromo

Kabajamaa Warra/Guddistuu: 
 

Bara barnootaa kana, Kolleejjii Hawaasa fi Teeknikaa Minnesota West waliin piroojektii Neetoorkii Dhaqqabiinsa Koolleejjii Guddisuu irratti xiyyeeffatu (ICAN) irratti Inistiitiyuutii Qorannoo Ameerikaa® (AIR®) waliin hojjechaa jiru. Piroojektiin ICAN barsiisota kolleejjiitiif akkaataa gochi barsiisuu isaanii “ilaalchawwan guddinaa” barattootaa guddisuuf, ykn barnoota keessatti milkaa’uudhaaf dandeettii isaanii guddisuu akka qaban irratti amantaa qaban guddisuu keessatti gargaaruu danda’u ilaalchisee leenjii fi qajeelfama kenneera. AIR dhiibbaa barnootawwan dabalataa toora interneetiirraan kennamaniif galmaa’uun barattoota irratti qabaatu kanneen akka dareetti argamuu, qabxii barnootaa, qabxii giddu-galeessaa, fi ilaalchawwan guddinaa dabalatu qorachaa jira.  

Mucaan keessan sababa barnoota dabalataa karaa toora interneetiin kennamuuf barsiisaa kolleejjii leenjii ICAN fudhate waliin galmaa’ee jiruuf, qorannoo ICAN irratti akka hirmaatuuf filatameera. Kaayyoon xalayaa kanaa daa’imni keessan qorannoo ICAN tiif hojiiwwan armaan gadii keessatti akka hammatamuuf hayyama keessan gaafachuufidha: 

• Gaafannoo daqiiqaa 20 lama, tokko jalqaba irratti tokko immoo dhuma seemisteeraa irratti fudhachuuf 

• Odeeffannoo kolleejjii irraa argamu kan dareetti argamuu, qabxii barnootaa, qabxii giddu-galeessaa, fi odeeffannoo duubbee (fkn, sanyii/gosa, saala) wajjin walqabatu walitti qabuu.  

• Barattoota gara 120 ta’an kanneen qorannoo kana keessa jiran keessaa gara 12 ta’aniif, gara dhuma barnootichaa irratti garee xiyyeeffannoo daqiiqaa 45 irratti ni hirmaatu 

Hirmaannaan daa’imni keessan qorannoo kana keessatti qabaatu guutummaatti fedhii irratti kan hundaa’edha. Gaaffii kamiyyuu irra darbuu ykn yeroo barbaadanitti addaan kutuu ni danda’u. Odeeffannoon qorannoo kanaaf walitti qabnu waa’ee amantaa barattootaa fi ilaalcha mana barumsaa akka waliigalaattii fi barnoota dabalataa karaa toora interneetii kennamaniif galmaa’uu-isaanii irratti galtee gatii guddaa qabu ni kenna. Odeeffannoon kun leenjii barsiisonni kolleejjii isaanii gara fuulduraatti argatan irratti dhiibbaa uumuu fi qulqullina barnootaa fooyyessuu ni danda’a. Mucaan keessan yeroo gaafannoo ykn garee xiyyeeffannoo xumuran hundatti kaardii kennaa Amaazoon $25 dinqisiifannaadhaaf ni argatu. Odeeffannoon dabalataa waa’ee qorannichaa unka hayyamaa keessatti kennameera. 

Daa'ima kessan waliin erga mari’attanii booda unka asitti maxanfameeru kana mucaan keessanii fi isin dubbisuun, malattessuun yeroo isiniif mijatutti pirooktara mana barumsaatti yoo deebiftan isin galanin keenya guddaadha. 

Mucaan keessan qoʼannaa baayʼee barbaachisaa taʼe kana irratti akka hirmaatu akka hayyamtan abdii qabna. 

Kabajaan, 

Kristina Zeiser, Daarektara Qorannoo 

Inistiitiyuutiiwwan Qorannoo Ameerikaa 

Kaayyoo. Bara barnootaa kana, Kolleejjii Hawaasa fi Teeknikaa Minnesota West waliin piroojektii Neetoorkii Dhaqqabiinsa Koolleejjii Guddisuu irratti xiyyeeffatu (ICAN) irratti Inistiitiyuutii Qorannoo Ameerikaa® (AIR®) waliin hojjechaa jiru. Piroojektiin ICAN barsiisota kolleejjiitiif akkaataa gochi barsiisuu isaanii “ilaalchawwan guddinaa” barattootaa guddisuuf, ykn barnoota keessatti milkaa’uudhaaf dandeettii isaanii guddisuu akka qaban irratti amantaa qaban guddisuu keessatti gargaaruu danda’u ilaalchisee leenjii fi qajeelfama kenneera. AIR dhiibbaa barnootawwan dabalataa toora interneetiirraan kennamaniif galmaa’uun barattoota irratti qabaatu kanneen akka dareetti argamuu, qabxii barnootaa, qabxii giddu-galeessaa, fi ilaalchawwan guddinaa dabalatu qorachaa jira. 

Adeemsa hojii. Qorannichaaf jecha, AIR barattoonni jalqabaa fi xumura barnoota dabalataa karaa toora interneetii kennamuurratti gaafannoo daqiiqaa 20 akka xumuraniif ni gaafata. Gaafannoon kun waa’ee amantaa fi ilaalcha barattoonni waa’ee mana barumsaa fi barnoota dabalataa karaa toora interneetii kennamuu kan gaafatu ta’a. Dabalataan AIR barattoota gara 120 qorannoo semisteera kana keessa jiran keessaa gara 12 waliin gara dhuma semesteraatti, garee xiyyeeffannoo daqiiqaa 45 gaggeessuun waa’ee muuxannoo barnoota dabalataa karaa toora interneetii kennamuurratti caalaatti baruuf ni gaggeessa. AIR gareewwan xiyyeeffannoo sagaleedhaan waraabuudhaan yaadannoo isaanii sirrii ta’uu isaa ni mirkaneessa. Yeroo dhimma kanaaf kennaniif akka galateeffannaatti, tokkoon tokkoo barataa yeroo gaafannoo ykn garee xiyyeeffannoo xumuran hundatti kaardii kennaa Amaazoon $25 ni argatu (gaafannoon barattootaa kun barattoonni teessoo imeelii kolleejjii isaanii kan AIR kaardii kennaa $25 isaaniif erguuf itti fayyadamu akka kennan ni gaafata). Dhumarratti, gareen qo’annoo kun kolleejjiiwwan irraa odeeffannoo dareetti argamuu,, qabxii barootaa, qabxii giddu-galeessaa, fi odeeffannoo duubbee barattootaa jiran (fkn, saala, sanyii/gosa) wajjin walqabatu ni fudhatu. 

Iccitii fi Dhuunfummaa. Gareen qorannoo kun teessoo imeelii kolleejjii barattootaa kan walitti qabu gaafannoowwanii fi garee xiyyeeffannoo irratti hirmaannaa taasisaniif jecha kaardii kennaa gumaachuufiif qofa ta’a. Deebiin barataan dhuunfaa qorannoof kennu hojjettoota mana barumsaa, hojjettoota kolleejjii, ykn nama garee qo’annootiin ala jiru kamiifuu gonkumaa hin qoodamu. Odeeffannoon qorannoo kanaaf walitti qabame hundi haala nageenya qabuun olkaawwamee qorannoo kanaaf qofa kan oolu ta’a. Gabaasni qorannichaa argannoowwan barattoota hunda irraa argaman cuunfuun kan ibsu ta’a.  

Balaa fi Mijachuu dhabuu. Yeroo odeeffannoon dhuunfaa walitti qabamu hundatti, carraan odeeffannoon sun baduu ykn hatamuu danda’u ni jira. Balaa kana gochaalee odeeffannoon akka hin hatamne taasisan ciccimoo ta’an fayyadamuun ni xiqqeessina.  

Faayidaalee. Barattoonni muuxannoo waa’ee mana barumsaa fi barnoota dabalataa karaa toora interneetii kennamuurratti galtee gatii guddaa qabu qooduuf carraa ni argatu. Odeeffannoon kun leenjii barsiisonni kolleejjii isaanii gara fuulduraatti argatan irratti dhiibbaa uumuu fi qulqullina barnootaa fooyyessuu danda’a. Kana malees, hirmaannaan barattoonni qorannicha keessatti qaban haalaa fi akkaataa barnoonni dabalataa karaa toora interneetii kennaman qophaa’ummaa barattoonni kolleejjiif fi hojiif taasisanii fi ilaalcha guddinaaf qaban irratti gargaaruu danda’an ilaalchisee qorannichaaf akka ragaatti gumaacha kan taasisu ta’a. 

Bilisummaa Addaan Kutuu. Hirmaannaan qorannoo kana keessatti godhamu guutummaatti fedhii irratti kan hundaa’udha. Barattoonni gaaffii kamiyyuu deebisuu dhiisuuf filachuu ni danda’u, warri ykn barataan tokko adabbii malee yeroo barbaadetti qo’annicha irratti hirmaachuu dhiisuuf filachuu ni danda’a. 

Itti Fayyadama Odeeffannoo gara Fuulduraatti. Hayyama odeeffannoo malee odeeffannoon dabalataa kamiyyuu qorannoof hin sassaabamu ykn hin qoodamu. 

Odeeffannoo Dabalataa. Waa’ee qorannoo kanaa odeeffannoo dabalataa yoo barbaaddan, Kristina Zeiser, Daariktera Pirojektii, AIR 202.403.6320 ykn kzeiser@air.org irratti qunnamuu dandeessu. Yoo waa’ee mirga keessanii ykn barataa keessanii ilaalchisee akka hirmaataa qorannootti yaaddoo ykn gaaffii qabaattan, maaloo Boordii Gamaaggama Dhaabbilee (IRB) kan AIR, kan itti gaafatamummaa eegumsa hirmaattoota pirojektii qabu, IRB@.air.org ykn bilbila bilisaa 800.634.0797 irratti qunnamaa.